Thực đơn
Chiến_dịch_Minsk
Trong số gần 110.000 quân Đức bị vây ở phía đông Minsk, hơn 72.000 người bị giết và hơn 35.000 người bị bắt làm tù binh[16], trong đó có 12 viên tướng gồm 3 quân đoàn trưởng và 9 sư đoàn trưởng. Trong ba ngày sau đó, quân đội Liên Xô vẫn tiếp tục truy bắt các nhóm nhỏ từ vài chục đến trên 100 lính Đức chạy trốn chui lủi trong các khu rừng và đầm lầy quanh Minsk. Du kích và những người dân Belarus đã giúp quân đội Liên Xô bắt được mấy trăm lính Đức đang định tẩu thoát về phía tây. Ngày 12 tháng 7, Tập đoàn quân 4 (Đức) chính thức bị xóa sổ.[27]
Trong khi Đài phát thanh Moskva loan tin chiến thắng của Quân đội Liên Xô đi khắp thế giới thì một số báo chí phương Tây lại truyền đi thông tin rằng "Dường như Quân đội Đức Quốc xã đang có cuộc rút quân chiến lược ở mặt trận phía đông để tăng cường thêm lực lượng chống lại quân đội Đồng minh ở mặt trận phía tây.[13]. Khi nắm được thông tin này, ngày 14 tháng 7, I. V. Stalin ra lệnh tổ chức duyệt binh ở Minsk và cho đoàn tù binh Đức diễu hành quân các đường phố chính của Moskva. Ông cũng cho phép 35 nhà báo nước ngoài đến thăm chiến trường phía đông Minsk và chứng kiến các cuộc diễu duyệt.[28]
Ngày 16 tháng 7, diễn ra cuộc duyệt binh của các đơn vị đại diện cho 4 phương diện quân Liên Xô đã thắng trận ở Minsk. Trong đoàn duyệt binh có các đơn vị đại diện cho ba lữ đoàn du kích tiêu biểu ở mặt trận Byelorussia.[29] Ngày hôm sau, 17 tháng 7, một cuộc diễu binh "long trọng" được tổ chức tại Moskva. 57.000 tù binh Đức, trong đó có 19 viên tướng bị bắt tại mặt trận Byelorussia được diễu qua các đường phố chính ở Moskva dươi sự giám sát của sĩ quan và binh sĩ Quân khu Moskva. Dẫn đầu là tướng Friedrich Gollwitzer, tư lệnh Quân đoàn bộ binh 35. Các tù binh là tướng lĩnh và sĩ quan Đức vẫn được mang đầy đủ huân huy chương và các giải thưởng, đúng như người Nga đã hứa với họ. Hàng chục vạn người dân Moskva và 35 phóng viên nước ngoài được chứng kiến những gì còn sót lại của Cụm tập đoàn quân Trung tâm (Đức). Cuộc diễu duyệt tù binh này được coi như một câu trả lời đối với tin đồn rằng vì quân đội Đức Quốc xã đã rút lực lượng chủ lực sang mặt trận phía tây nên quân đội Liên Xô mới dễ dàng chiến thắng như vậy.[30] Đài phát thanh Moskva đã tường thuật tại chỗ cuộc diễu duyệt này. Ngày hôm sau, các báo lớn ở Liên Xô và phương Tây cũng đều đưa tin về cuộc "duyệt binh" có một không hai này.[23]
Tổn thất về sĩ quan chỉ huy cao cấp của quân đội Đức Quốc xã tại Chiến dịch Minsk còn nghiêm trọng hơn cả tổn thất tương tự của quân Đức trong Trận Stalingrad. Sau 2 giai đoạn đầu tiên của Chiến dịch Bagration đã có một danh sách sơ bộ 31 tướng lĩnh Đức Quốc xã bị bắt, tử trận, mất tích hoặc tự tử gồm có:[31]
Đa số người dân trên thế giới có cái nhìn tích cực về thắng lợi của quân đội Liên Xô tại Minsk. Nhà sử học Cộng hòa Liên bang Đức Hermann von Gharkhenholer viết:
| “ | Những sự kiện mùa hè năm 1944 ở Nga đã có ảnh hưởng đến tình hình quân sự chung của nước Đức mạnh mẽ hơn so với trận Stalingrad. Việc Cụm tập đoàn quân Trung tâm bị đánh tan đã để lại hậu quả nặng nề đến toàn bộ mặt trận phía đông bởi người ta đã nhìn thấy Bộ chỉ huy Xô Viết có khả năng đánh bật quân Đức từ hướng trung tâm về sông Vistula và về biên giới Đông Phổ, cô lập họ tại các nước vùng Baltic và phá tan địa vị của quân Đức tại vùng Balkan cả về quân sự và chính trị | ” |
| — Hermann von Gharkhenholer[32] |
Nhà báo Pháp Jan Richard Bloc, đã có mặt tại Moskva ngày 17 tháng 7 năm 1944 và chứng kiến tận mắt cuộc diễu duyệt của 57.300 tù binh Đức bị bắt tại khu vực phía đông Byelorussia đã nói lên cảm tưởng của mình:
| “ | Tôi vừa nhìn thấy chúng, cái bọn 57.300 đứa này ! Đó là những gì còn sót lại của đạo quân Trung tâm của Đức; những tên tù binh ở Vitebsk, Bobruysk, Minsk... Đối với tôi, người đã chứng kiến bọn phát xít Đức tiến vào và ngự trị các thành phố của nước Pháp chúng ta, tôi hả hê bởi cảnh tượng này. Là người đã chứng kiến tội ác của chúng, tôi đang thưởng thức sự trừng phạt... Ôi ! Các bạn của tôi ơi. Những tên tù binh Đức của những trận đánh vừa qua, hôm nay đã dược diễu qua Moskva gồm hàng chục nghìn tên, đem lại một cảnh tượng kỳ lạ làm tôi phấn chấn. Một sự yên tĩnh đến lạnh lùng, không một ai lên tiếng. Chỉ có tiếng những bước chân của chúng lê đi trên đường phố Moskva. Cuộc diễu hành đã tạo nên một hình ảnh sống động của một sự trả giá lớn nhất mà lịch sử sẽ lưu lại dấu tích | ” |
| — Jan Richard Bloc[33] |
Trong chuyến đi thăm Moskva lần thứ hai vào tháng 10 năm 1944, thủ tướng Anh Winston Churchill đã ngỏ lời chúc mừng I. V. Stalin về thắng lợi của quân đội Liên Xô trong các chiến dịch mùa hè năm 1944 tại Byelorussia.[34]
Bộ Tổng tư lệnh Liên Xô cho rằng Chiến dịch Minsk được thực hiện rất nhanh gọn nên không chỉ Bộ chỉ huy Cụm tập đoàn quân Trung tâm (Đức) mà ngay cả Tổng hành dinh quân đội Đức Quốc xã cũng không kịp trở tay. Tốc độ tấn công lên đến 20–25 km/ngày của quân đội Liên Xô đã tạo ra những "mũi kiếm" sắc bén, không chỉ chọc thủng và đột phá sâu các tuyến phòng ngự của quân Đức mà còn nhanh chóng chia cắt, bao vây, tiêu diệt từng cụm lớn quân Đức[35]
Ngược lại, một số chỉ huy Hồng quân đã tỏ ra không hài lòng khi đánh giá về quá trình xử lý tàn quân Đức trong "cái chảo" phía đông Minsk. Tư lệnh Phương diện quân Byelorussia 2, thượng tướng G. F. Zakharov đã nhận xét:
| “ | Việc thanh toán các cụm quân lẻ tẻ của địch cực kì chậm và vô tổ chức. Do hậu quả của việc thiếu chủ động và thiếu quyết đoán, chúng ta đã để các chỉ huy quân địch chạy tới chạy lui từ nơi này sang nơi khác, chỉ huy lính của chúng tấn công các đoàn quân, kho bãi, đoàn xe của ta, điều này đã gây ảnh hưởng tiêu cực đến tiến trình của chiến dịch và việc chỉ huy của Phương diện quân. | ” |
| — G. F. Zakharov, [25] |
Ý kiến của G. F. Zakharov không được các tướng lĩnh trong Bộ Tổng tham mưu Liên Xô đồng tình. Chỉ bốn tháng sau, do để thất lợi trong các trận đánh ở phía đông Warshawa cộng với thói quen nói năng thô bạo và tính tình nóng nảy, không có lợi cho công việc chỉ huy,[36] tướng G. F. Zakharov bị điều đi chỉ huy Tập đoàn quân xung kích 4 ở mặt trận Pribaltic. Trước đó, tháng 7 năm 1944, trung tướng L. Z. Mekhlis, một ủy viên hội đồng quân sự không được cấp dưới ủng hộ do tính tình khắc nghiệt với đồng đội cũng bị điều về Đại bản doanh. Người thay thế ông ta là trung tướng N. E. Subbotin, một nhà giáo dục quân sự thực thụ đã giữ cương vị này đến hết cuộc chiến tranh.
Về phần mình, với thói quen không bao giờ đánh giá thấp đối phương, Nguyên soái G. K. Zhukov viết:
| “ | Dẫu sao tôi cũng cần phải nói rằng Bộ chỉ huy Cụm tập đoàn quân Trung tâm trong tình huống vô cùng phức tạp này đã tìm ra phương pháp hành động đúng. Do không có sẵn chính diện phòng ngự liên tục và không có đủ lực lượng để xây dựng chính diện phòng ngự liên tục, Bộ chỉ huy Đức đã tổ chức những trận phản kích ngắn để kìm hãm bớt sức tiến công của quân ta. Và sau kết quả của các cuộc phản kích đó, chúng đã triển khai phòng ngự trên những tuyến phía sau bằng cách điều động quân đội từ nước Đức sang và từ các khu vực khác trên chiến trường Xô-Đức đến | ” |
| — Georgy Zhukov[37] |
Thực đơn
Chiến_dịch_MinskLiên quan
Tài liệu tham khảo
WikiPedia: Chiến_dịch_Minsk